Armeense Nederlanders reageren opgelucht op het erkennen van de Armeense genocide door de Amerikaanse president Biden. De gemeenschap hoopt dat de erkenning door de VS een stok achter de deur is voor de Nederlandse regering.
“De erkenning betekent heel veel voor ons. Mensen waren vandaag erg gespannen”, zegt Inge Drost, woordvoerder van de Federatie Armeense Organisaties Nederland (FAON). “Veel mensen hadden hoop dat het zou gebeuren, maar men had ook bedenkingen. Het is al zo vaak misgelopen.”
In een verklaring noemde president Biden de massamoord op Armeniërs door Ottomanen in de eerste helft van de 20e eeuw genocide. Dat deed hij op de dag dat Armeniërs wereldwijd de Armeense genocide herdenken.
Turkse reactie
Gisteren sprak Biden al telefonisch over zijn voornemen met de Turkse president Erdogan. Turkije verwerpt de erkenning door de VS volledig. “Woorden kunnen de geschiedenis niet veranderen of herschrijven”, zegt minister Cavusoglu van Buitenlandse Zaken. “We hoeven van niemand wat te leren over ons eigen verleden.”
De Turkse reactie is voor de Armeense gemeenschap geen verrassing. “Het komt er telkens op neer dat wij leugens vertellen, dat we het zelf verzonnen hebben of dat het onze eigen schuld is”, vat Drost samen. “Die ontkenningspolitiek van Turkije is enerzijds geweldig succesvol geweest – want kijk waar we 106 jaar later nog mee bezig zijn. Anderzijds is de ontkenningspolitiek totaal failliet. Er is eigenlijk niemand meer die het gelooft.”
Iedere keer als erkenning opkwam, bleek het wisselgeld te zijn.
Inge Drost, woordvoerder FAON
Ook voor Drost, dochter van een Armeense moeder, is het een emotionele dag. “Iedere keer als erkenning opkwam, bleek het wisselgeld te zijn. Dan wil een land iets van Turkije, en dreigt men met erkenning van de Armeense genocide. Uiteindelijk gebeurde het dan niet. Het ligt voor ons zo gevoelig.”
De oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië in de betwiste regio Nagorno-Karabach, waarbij vorig jaar duizenden mensen om het leven kwamen, maakt de erkenning van de Armeense genocide extra belangrijk voor de Armeniërs.
“De erkenning is een kwestie van waarheid, historische gerechtigheid en bescherming voor de republiek Armenië, zeker in het kader van de gebeurtenissen in onze regio vorig jaar”, schrijft de Armeense premier Nikol Pashinyan in een brief aan Biden.
Nederlandse erkenning
“Dit is voor ons een pleister op de wonde”, zegt Drost. “De volgende stap is dat Nederland de Armeense genocide erkent en niet blijft heulen met ontkenners.”
De Nederlandse regering houdt het tot nu toe bij de formulering ‘de kwestie van de Armeense genocide’. De Tweede Kamer erkende de genocide wel. Dat gebeurde in 2018 op initiatief van de ChristenUnie.
Afgelopen februari riep de Tweede Kamer het demissionaire kabinet op om tot erkenning over te gaan. Minister Blok van Buitenlandse Zaken zei toen, voor de stemming over de oproep, dat het kabinet alleen tot de kwalificatie genocide wil overgaan, als er sprake is van “verankering in een VN-resolutie ofwel in een uitspraak van een internationaal gerechtshof, gebaseerd op gedegen onderzoek”.
Een woordvoerder van minister Blok zegt vanavond dat het Nederlandse kabinet kennis heeft genomen van het Amerikaanse standpunt over de Armeense genocide. Het kabinet neemt hierover een “eigenstandige beslissing”.